Lespeki deel 5 van 7
Eerbied en waardering voor de uitzonderlijke kwaliteiten, vaardigheden, prestaties van Runaldo Ronald Venetiaan die op 18 juni 2024 zijn 88ste geboortedag meemaakt.

Lang zal hij leven in de gloria!


De Stichting Pro-humaniteit heeft onder de naam Tori-collectief de politicus Ronald Venetiaan vanaf het begin van zijn politieke loopbaan op de voet gevolgd.
Gedurende meer dan 50 jaar heeft de Stichting in woord, geschrift en beeld meerdere publicaties over deze markante politicus uitgebracht.
De documentaire: “Venetiaan de volharder” is een bloemlezing uit deze verslagen.
Deel 5


Macht versus deskundigheid
Wij kennen gewezen voorzitter Venetiaan van de Nationale Partij Suriname als een man, die zich niet laat gaan. Als hij heftig wordt moet er iets mis zijn. Zo uitte hij enige tijd geleden tegenover het partijcongres de schimpscheut: “Er wordt meer macht dan deskundigheid gedemonstreerd bij Onderwijs. Maar ik weet dat er zaken loos zijn want ik ben: onderwijskundige.”
Venetiaan was leraar en directeur van de Algemene Middelbare School, lid van de Surinaamse Socialisten Unie en actief in de Vakbond van Leraren. Na de dood van Pengel kwamen exponenten van een nieuwe generatie politici onder leiding van Henck Arron in het bestuur van de NPS.
De idealist Venetiaan ontwikkelde in deze fase zijn onderwijskundigheid, eerst als leraar, directeur en later als minister.
Manager
De mathematicus werd minister van Onderwijs in de Regering Arron, die de staatkundige onafhankelijkheid van Suriname realiseerde. Als minister van Onderwijs heeft hij onderwijshervorming uitgevoerd, die tot op de dag van vandaag de contouren van ons onderwijssysteem bepalen. Medewerkers uit die tijd herinneren zich, dat hij langer en harder werkte dan ieder ander.
Winnende coalities
In de periode van de militaire dictatuur trad Venetiaan op als leerkracht verdiepte zich in boeken en studeerde. Het is niet duidelijk wat zijn rol was in de overgangsperiode toen de NPS en de VHP in debat gingen met de militaire heersers over de terugkeer naar de democratie. Henck Arron en Jagernath Lachmon namen het initiatief.
Ronald Venetiaan schoof naar voren nadat Arron het voorzitterschap van de partij aan hem overdroeg. Als partijleider heeft hij de samenstelling van winnende coalities met andere partijen tot stand gebracht.
Dienend leiderschap
De leiderschapsstijl, die Venetiaan ontwikkelde, wordt gekenmerkt door: hard en gericht werken, vaderlandsliefde, onbesproken gedrag, bestuurlijke vaardigheden, rationaliteit op basis van dialoog, gekwalificeerd – en dienend leiderschap.
Hij heeft zelf vaker gezegd, dat zijn werk vooral bestaat uit “passen en meten om de verschillende groepen in zijn coalities op één lijn te houden.”


Krabbenland
Paramaribo anno 2024 wordt gekenmerkt door duizend en een facties, die met elkaar overhoopliggen. Eenieder weet het beter dan de ander, heeft het gelijk aan zijn kant of heeft een pasklare oplossing. Tegenstellingen, verdeeldheid, elkaar bevechten, bekampen, belasteren, bekladden, scenario’s, takru bal zijn aan orde van de dag.
Het gebrek aan eerbied uit hoogachting, gevoel van bewondering, respect, het niet waarderen van landgenoten komt maar al te vaak voor.
Vanaf de koloniale tijd wordt Suriname verscheurd door verschillende facties, die onder andere werden gevormd door: Hollanders, joden, hugenoten, Engelsen, Portugezen, Moravische Broeders, Hervormden, Katholieken, kleurlingen, plantage-eigenaren, plantage – directeuren en het gouvernement.
Geharrewar
De oppositie stelde zich openlijk vijandig op tegen alle gouverneurs, die in het behartigen van de belangen van de Geoctrooieerde Sociëteit te ver gingen. Dit geharrewar frustreerde de ontwikkeling van de kolonie danig.
Kot’ odo, woordspelingen met een provocerend karakter groeiden in de donkere dagen van de kolonie snel uit tot vijandigheden.
Zaterdagavond 28 april 1832 was de tuin van de heer Heuvelman aan de Viottebrug het centrum van diepzinnig vermaak. De gang van zaken in de kolonie werd aan de kaak gesteld. Er werd gedeclameerd:
“…Kaka ju jesi arki tori
Ik ben als de krant
Ik zal het ruchtbaar maken
Luister aandachtig
Het land Suriname
Is gelijk een krabbenhol
Dat maar één gat heeft
De zaken gaan als in krabbenland
Het land is een krab
Een krab zonder hoofd
Niets is recht
Alles is scheef
Een hol, waarin de krabben zich verbergen
Het land der blanken is goed
Het is gelijk een konijnenhol
Het heeft vele gaten
Suriname heeft maar één gat
Waar wij niet uit kunnen
Men houdt ons gevangen…”
Wordt vervolgd …
Zie Lespeki deel 6 van 7