De typisch Surinaams Javaanse cultuur staat onder de gestadige invloed van het imperialisme dat de stedelingen in de wereld van vandaag via massacommunicatie: literatuur, radio, tv, film, video, internet, sociale media en andere uitingen beïnvloedt.

Wereldburger
De moderne Javaan heeft een vorm van wereldburgerschap dat typerend is voor stedelingen over de gehele wereld. Men heeft een baan, ijvert voor vooruitgang, studeert, denkt aan trouwen, kinderen en een gezinsleven.

Modern
Vooruitgang volgens de visie van de ‘moderne’ stedeling houdt in: positie, aanzien en geld. Veel Javanen die in de stedelijke maatschappij zijn opgeklommen hebben een levenshouding ontwikkeld voortspruitend uit culturele achtergrond, vorming, school, studie, werk, verenigingsleven, religie en andere belevingen als Surinamer.

Kunst en cultuur
Hij interesseert zich voor kunst en cultuur, zijn dochter treedt op in culturele dansgroepen, aan de muur van de woonkamer prijken op een in batik uitgevoerde wandkleed de vier zonen van Pandu op vurige rossen.

Taal
De intellectueel vindt dat de Javaanse taal zoals die in Suriname wordt gesproken, meer aandacht moet krijgen in onderwijs en kunsten. Met muziek, zang, dans en beeldende kunst gaat het wel, maar van de Javaanse poëzie en proza merk je niet veel.

Ontwakend
De jaren zestig en zeventig waren de jaren van het Creools nationalisme, de jaren tachtig zijn de geschiedenis ingaan als die van de ontwakende Aziaten in Suriname.

Javaansnationalisme
Het Javaansnationalisme is net zoals als het Hindostaans nationalisme veel later tot stand gekomen. Wij kunnen niet goed praten over het Javaansnationalisme zonder de andere bevolkingsgroepen erbij te betrekken.

Strijd
De vraag is, wat is nationalisme? Wij kunnen het verzet van de Marrons niet daartoe rekenen. Hun strijd kwam voort uit een drang naar vrijheid. Tijdens de slaventijd was het verzet een elementaire vrijheidsstrijd.

Beroering
Niet elke beroering onder een volk is een uiting van nationalisme. Het is vaak gewoon een uiting van ontevredenheid. Het volk onderneemt dan actie, meestal tegen de overheid. Dat is nog geen nationalisme.

Ideaal
Van nationalisme is er pas sprake wanneer er een geformuleerd ideaal is. Het isme in nationalisme zegt al dat er een bepaalde ideologie moet zijn. De helden van de Javanen en de Hindostanen zijn voortgekomen uit plantageopstanden, maar om dat nationalisme te noemen is te ver gezocht.

Verschillende fasen
Het nationalisme in Suriname kent verschillende fasen. Het gaat terug tot op het eerste moment van de volksplanting. De Engelsen, de Schotten, de Fransen en anderen die hier kwamen om onder barre omstandigheden een bestaan op te bouwen, toonden een vorm van nationalisme in hun verzet tegen autoritaire gouverneurs, die bij het behartigen van de belangen van de Europese eigenaren van de kolonie te ver gingen.

Hun nationalisme is nooit goed op gang gekomen, omdat ze gering in aantal en onderling verdeeld waren.