Augustusmaand - Jawamaand
134 jaar Javaanse immigratie
Kommer en kwel
Het leven van de Javanen op de plantages kende veel ellende. De lonen waren het laagste in het land. De arbeiders vielen onder de Poenale Sanctie, een strafwetgeving die de plantagebeheerder macht gaf over hen.
Straffen
Volgens deze wetgeving mocht de directeur bepaalde straffen opleggen aan immigranten die volgens hem het contract of de bepalingen van de plantage hadden overtreden. Een van die bepaling was dat de plantage alleen verlaten mocht worden met toestemming van de beheerder.
Isolatie
Dit was het begin van een gedwongen isolatie, die later door middel van allerlei wettelijke en bestuurlijke maatregelen zou worden voortgezet door het gouvernement.
Samenwerking tegengaan
Deze isolering had twee belangrijke doelen. In de eerste plaats kon voorkomen worden dat er samenwerkingsverbanden ontstonden tussen de Javaanse en de overige arbeiders.
Achtergehouden
In de tweede plaats kon de Javaanse groep achtergehouden worden in ontwikkeling, zodat een ‘voorraad’ van goedkope, ongeschoolde arbeiders ter beschikking stond van de plantages en andere koloniale bedrijven.
Terug naar Indonesië
Hieruit valt te verklaren dat deze groep mensen nog tot na de Tweede Wereldoorlog bezeten was van een terugkeer naar Indonesië.
Bedienden
De Nederlandse staf te Mariënburg noemden de Javanen dom, lui, vies, diefachtig en minderwaardig. Bedienden kregen voor een zevendaagse werkweek een karig loon.
Luxeleventje
Stafkinderen mochten niet met die uit de kampong spelen. Als je Mariënburg kwam binnenrijden dan had je links de kampong en rechts het Europese gedeelte. Drieduizend arbeiders woonden op een complex dat even groot was als het terrein waarop 75 stafleden een luxeleventje leidden.
Het lot
De kampong was doorsneden van stinkende goten en zandweggetjes waren met kuilen bezaaid. De stafleden genoten van geasfalteerde wegen en goed onderhouden tuinen.
Deze situatie kwam niet alleen in Mariënburg voor. In andere bedrijven en delen van het land was het lot van deze Surinamers niet zachter.
Politiek
Ondanks alle obstakels trad er een proces van natievorming in werking dat langzaam maar zeker de Javaan uit zijn isolement haalde. Politieke acties sedert de twintigste eeuw wezen al in deze richting, zoals de rol van de Javaanse arbeiders tijdens de opstand van Mariënburg in 1902.
Versnelde integratie
Het proces zet zich verder door. Eén van de elementen is het inlopen van de achterstand en het doorbreken van het isolement van de Javaanse Surinamer. Vanuit die basis vindt een versnelde integratie met de overige delen van de rijkgeschakeerde Surinaamse bevolking plaats.