July 18, 2025

Het belang van herinneren In deze dertiende aflevering van onze reeks staan we stil bij een vaak vergeten fundament van democratische vernieuwing: collectief herinneren. Vooruitgang is niet mogelijk zonder reflectie op wat geweest is. Suriname draagt vele lagen van pijn, onrecht, verlies en ontkenning. Slavernij, contractarbeid, staatsgeweld, armoede en uitsluiting laten diepe sporen na. Maar zolang deze wonden niet collectief erkend en besproken worden, blijft genezing uit. Waarom herinneren politiek is Herinneren is nooit neutraal. Wat herdacht wordt en wat niet, vertelt iets over wie wij zijn als samenleving. De manier waarop geschiedenis verteld wordt, wie een standbeeld krijgt of juist vergeten raakt, vormt onze morele horizon. In Suriname is veel collectieve pijn nooit officieel benoemd. Er is geen nationaal ritueel van erkenning voor wat mensen hebben moeten verduren, individueel en als gemeenschap. Zonder gedeeld geheugen kan er geen gedeelde toekomst zijn. Wie niet rouwt, kan niet helen. Rouw als vorm van burgerschap Rouwen is niet alleen persoonlijk, het is ook politiek. Het is het collectief erkennen dat er geleden is. Dat fouten zijn gemaakt. Dat schade is toegebracht. Rouwen vraagt om stilstand, om ruimte en om ritueel. Maar in onze samenleving is daar weinig plek voor. We vragen slachtoffers om veerkracht, zonder hun pijn te erkennen. We praten over vooruitgang zonder het verleden te dragen. Dat is geen heling, maar verdringing. Vaak wordt gedacht dat excuses, herdenking of erkenning tekenen zijn van zwakte. Maar het tegenovergestelde is waar: pas als een samenleving haar schaduwen onder ogen ziet, kan ze echt groeien. Erkenning is de brug tussen verleden en toekomst. De kracht van herinneren ligt niet alleen in het verleden, maar in wat het heden ermee doet. Wanneer wij leren rouwen, samen, open, met moed ontstaat er ruimte voor heling, verbondenheid en wederzijds begrip. Dat is de eerste stap naar echte democratische wederopbouw.