July 13, 2025

De prijs van vergeten In deze achtste aflevering van de reeks over macht, openheid en democratie in Suriname, buigen we ons over een onderwerp dat zelden de voorpagina haalt, maar van cruciaal belang is: ons collectief geheugen. Archieven, rapporten, parlementaire documenten, kabinetsnotulen en beleidsverslagen vormen het geheugen van de staat. Maar wat als dat geheugen verdwijnt, ontoegankelijk blijft of moedwillig wordt genegeerd? Archieven zijn geen opslag, maar infrastructuur In Suriname wordt het belang van archieven vaak onderschat. Documenten verdwijnen bij machtswissels, worden niet systematisch opgeslagen, of raken onvindbaar in slecht beheerde systemen. Digitale opslag is versnipperd, fysieke archieven zijn vaak ontoegankelijk of niet geïnventariseerd. Deze documenten vormen de basis voor verantwoording, onderzoek en toekomstgericht beleid. Zonder archiefkennis kan geen beleid leren van eerdere fouten. Zonder documentatie kunnen burgers geen recht claimen of geschiedschrijving corrigeren. Wat vergeten wordt, blijft onbesproken. En wat onbesproken blijft, blijft onbestreden. Het vergeten is soms strategisch Vergeten is zelden neutraal. Er wordt bewust niet teruggegrepen op eerdere evaluaties. Er verdwijnen rapporten over corruptie, slecht bestuur, of controversiële beslissingen. Parlementaire commissies functioneren zonder toegang tot historisch dossiermateriaal. Het gevolg: de democratische cyclus verliest haar geheugen en herhaalt haar fouten. De macht van vergeten is dat ze de indruk wekt van een frisse start, terwijl oude belangen onaangeroerd blijven. Het verleden wordt herschreven, weggelaten of gebagatelliseerd om nieuwe macht te legitimeren. Het recht om te weten Burgers hebben recht op toegang tot informatie, zeker die met publieke middelen is verzameld of geproduceerd. Dat geldt voor onderzoeksrapporten, maar ook voor beleidsvoorbereiding, vergadernotulen en besluitvormingsdocumenten. Transparantie kan niet zonder geheugen. Zonder systematisch archiefbeleid is elke oproep tot transparantie een lege huls. Een open samenleving vereist open archieven. Suriname heeft nood aan een structureel archief- en documentatiebeleid dat verleden, heden en toekomst verbindt.   Een land dat vergeet, bestuurt blind. Een volk dat geen toegang heeft tot zijn geschiedenis, kan geen koers bepalen.